منبع: نامشخص
امروز، همان فردایی ست که دیروز، منتظرش بودید!
شاید برای اغلب ما پیش آمده که گاهی وقت ها کارهای مان را به تعویق می اندازیم یا در انجام آن ها، کوتاهی می کنیم و کارمان را در موقع مقرر انجام نمی دهیم و یا برای تأخیر در کارهای مان، دلیل تراشی های مداوم می کنیم اما زمانی که بخواهیم از دیدگاه آسیب شناختی به این مسأله نگاه کنیم، متوجه می شویم که دلیل تراشی برای به تعویق انداختن کارها و موکول کردن کارها به آینده، منجربه تفکرات عمیق در فرد می شود که موجب بروز رفتارهای تأخیری، ازجمله تأخیر در تصمیم گیری و انجام وظایف به اشکال گوناگون می شود و واکنش های پراسترس را ایجاد می کند که شامل از دست دادن کنترل نسبت به زندگی، همراه با پیامدهای ناخوشایند در زمینه ی بهداشت ذهنی و جسمی ست. این ها از خصوصیات «اهمال کاری» و «مسامحه کاری» ست.
«اهمال کاری» (تنبلی)، به تعبیری از «الیس»، نوعی سندرم جسمی روانی ست؛ یعنی کاری که تصمیم به اجرای آن گرفته می شود و دست کم می تواند در آینده برای فرد نتایجی را دربر داشته باشد، بدون هیچ دلیلی به آینده محول می شود اما در عین حال، عدم انجام آن نیز به زیان فرد است و از این بابت، خود را سرزنش می کند.
چنین فرآیندی، فرد را وادار می کند که برای موجه جلوه دادن عادت مورد نظر، دلایل متعددی بیاورد؛ به گونه ای که به گفته ی «فستینگر»، بتواند درگیری ذهنی و ناتوانی های شناختی خود را مرتفع سازد. فرد اهمال کار، مجبور است در قبال تعلل ورزیدن و هم زمان سرزنش کردن خویش، از خود دفاع کند؛ بدین ترتیب از یک سو برای عدم انجام کارهایش، دلیل تراشی می کند و از سوی دیگر، انجام کارش را به آخرین دقایق موکول می کند؛ به طوری که فرد اهمال کار (تنبل) نمی تواند تصمیم بگیرد چه فعالیت هایی را در چه زمانی و براساس چه اولویت بندی باید انجام دهد. در دیدگاه «الیس»، چنین فرآیندی، غیرقابل دفاع بوده و نوعی شکست تلقی می شود.
«مسامحه کاران» نیز اغلب از رفتار اشخاص کارآمد، برداشت غیرواقع بینانه دارند. ممکن است گمان کنند که اشخاص موفق همیشه احساس اطمینان و اعتمادبه نفس دارند و به راحتی به هدف خود می رسند و هیچ سختی در راه رسیدن به هدف، برای آنان وجود ندارد.
تحقیقات بالینی نشان می دهد که اهمال کاری و مسامحه کاری، ارتباط مستقیم با افسردگی، روان رنجوری ، اختلال آشفتگی ، عدم رقابتی بودن و فراموش کاری دارد.
● راه های جلوگیری از تنبلی
۱) مرد امروز باشید : فراموش نکنید موفقیت آینده، در گرو اقدام امروز شماست؛ پس نه اندوه گذشته ی از دست رفته را بخورید: «ای کاش چنین می کردم» و نه در خواب و خیال فردایی رؤیایی باشید. هیچ وقت نگویید: «بگذار زمان مناسب فرابرسد.» زمان مناسب، همین زمانی ست که در آن به سر می بریم. کسی که منتظر فرصت می ماند، هیچ گاه به فرصتی مناسب نمی رسد. فرصت را باید ساخت، فرصت آفرینی، هنر تداوم بخشیدن به «لحظه های اکنون» است. «بعداً، همین حالاست»؛ در جهان، چیزی به نام آغاز و پایان وجود ندارد؛ زندگی امروز خود را به شیوه ای بگذرانید که گویی همه چیز در همین یک روز است.
۲) از کلمه ی «باید» استفاده نکنید :
هیچ گاه نگویید: «باید این کار را انجام دهم»؛ بگویید: «بهتر است این کار را انجام دهم.»
عبارت های «بایددار» معمولاً مؤثر نیستند زیرا احساسی از گناه تولید می کنند و درنتیجه ، شرایطی فراهم می شود که شما از انجام آن خودداری می کنید. گاهی اوقات هرچه بیش تر به خود بگویید که باید کاری صورت دهید، انجامش به همان اندازه دشوار می شود.
۳) مثبت فکر کنید و به خود پاداش بدهید:
زمانی که شما در مورد کارتان، مثبت فکر کنید و اندیشه های خوب در مورد آن کار را در ذهن خود پرورش دهید، منجربه آرامش ذهنی شما می شود و خیلی راحت تر از عهده ی کارتان برمی آیید. همیشه در پایان کاری که انجام می دهید، حتی اگر پیشرفت خیلی کمی هم داشته باشید، به خود پاداش بدهید و جمله هایی مثبت هم چون «من تلاشم را کردم و به خودم می بالم، چون در کارم پیشرفت کردم.» را جایگزین جمله هایی چون «پس از این همه تلاش، مقدار کمی پیشرفت داشته ام، از کارم راضی نیستم و احساس خستگی می کنم.» کنید و معجزه ی تفکر مثبت را ببینید.
۴) برای خود، هدف تعیین کنید:
زمانی که با کاری مواجه می شوید، آن را برای خود به صورت «هدف» دربیاورید زیرا موجب می شود تا تصویر روشنی از آن کار در ذهن خود داشته باشید و انگیزه تان را در کار بالا می برد و موجب می شود که اراده ی شما برای انجام کار، قوی شده و اراده ی قوی، منجربه پیگیری کار و فعالیت بیش تر و مفیدتر شما می شود.
۵) عادت های نادرست را ترک کنید:
خود را توانا بدانید. شما می توانید در برابر عادت های زشت خود مقاومت کنید و آن ها را تغییر دهید. ممکن است پس از هر ترک عادتی، دوباره به آن بازگردید. ترسی از این مسأله نداشته باشید؛ مدام تمرین کنید، تحمل داشته باشید و با مشکلات بجنگید.
۶) کارهای بزرگ را به بخش های کوچک تر تقسیم کنید:
بسیاری از انسان ها، زمانی که با یک کار بزرگ مواجه می شوند، به دلیل سخت بودن، از انجام آن خودداری می کنند یا آن را به فرصت های بعدی موکول می کنند اما به راحتی می توانید کارتان را به قسمت های کوچک تقسیم کنید. در این زمان، شما به دلیل حجم کم کارتان، بهتر از عهده ی آن برمی آیید؛ درنتیجه بازخورد بهتری دریافت می کنید و این امر در روحیه ی شما برای ادامه ی کارهای تان، بسیار مؤثر است.