عفونت کاندیدایی مهبل

عفونت کاندیدایی مهبل از شایع ترین عفونت های دستگاه تناسلی می باشد . کاندیدا آلبیکانس در راست روده احتمال تجمع کاندیدا در مهبل را فراهم می سازد و بالعکس .عوامل مربوط به پاتوژن : در بیش از ۹۰ % موارد ، عامل عفونت کاندیدایی مهبل و فرج ، کاندیدا آلبیکانس است و به گروه آزول نیز حساس می باشد و نوع مقاوم آن به ندرت دیده می شود ، اعتقاد بر این است که در زنان با عفونت راجعه کاندیدایی مهبلی ممکن است تعداد کمی از کاندیدا حتی طی درمان در مهبل باقی بماند و بعدا” یک منبع ذخیره ای جهت عود عفونت توسط همان ارگانیسم شود ( کلونیزاسیون ) . کاندیدا گلابرتا دومین عامل عفونت کاندیدایی مهبل است که به عوامل ضد قارچی استاندارد پاسخ کمتری نشان می دهد .

عوامل مربوط به میزبان :

۱٫ انتی ژن لوئیس

۲٫ عوامل پزشکی

۳٫ عوامل رفتاری

۴٫ دوش های مهبلی و عوامل بهداشتی , عوامل تغذیه ای , استرس و موارد دیگر .

آنتی ژن لوئیس : زنانی که حامل آنتی ژن لوئیس ( گلیکو پروتئینی که ممکن است مانع باند شدن کاندیدا به موکوس مهبل شود ) نیستند ، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت کاندیدایی مهبل و فرج راجعه هستند .

عوامل پزشکی :

۱- بیماری دیابت یا متابولیسم غیر طبیعی گلوکز

۲- آنتی بیوتیک وسیع الطیف

۳- عوامل کاهش دهنده سیستم ایمنی ( اولیه یا القا شده توسط دارو )

بیماری دیابت یا متابولیسم غیر طبیعی گلوکز :

افزایش سطح گلوکز در ترشحات مهبل و ادرار پیش گویی کننده کاندیدیاز در زنان می باشد . زنان با کاندیدیاز راجعه ، سطح قند ادرار بالاتری را نسبت به زنان سالم دارند . دیابت باعث کاهش کیفی ایمنی سلولی و شیوع بیشتر ابتلا به کاندیدیازیس می شود .

آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف :

آنتی بیوتیک ها چه به صورت سیستمیک و یا موضعی فلور طبیعی لاکتولاسیل را ریشه کن کرده و به این ترتیب باعث رشد قارچ می شوند . همچنین درمان با آنتی بیوتیک با مخدوش کردن فلور طبیعی مدفوع, ممکن است باعث افزایش پرولیفراسیون قارچ های روده ای شود و افزایش این منبع ذخیره ای قارچی ممکن است باعث کلونیزاسیون قارچ مهبل گردد.آنتی بیوتیک هایی که بیشتر باعث کلونیزاسیون می شوند شامل آمپی سیلین ، تترا سایکلین ، سفالوسپورین ها و آنهایی که کم تر باعث کلونیزاسیون می شوند ، سولفانامید ها هستند .

عوامل کاهش دهنده سیستم ایمنی ( اولیه یا القا شده توسط دارو ) :

بیمارانی که کاهش سطح ایمنی دارند ، کاندیدیاز عود کننده شدیدتری را نشان می دهند . به نظر می رسد که آنتی بادی ها در جلوگیری از رشد و گسترش ارگانیسم های ساپروفیت نقش داشته باشند . ایمنی سلولی نقش مهمی را در مکانیسم های دفاعی میزبان در برابر کاندیدا بازی می کند . کاهش اینترفرون Y تولید شده توسط لنفوسیت ها مانع جوانه زدن میسلیا می شود . این یافته ها نشان می دهد که عامل کلیدی در موارد کاندیدیازیس راجعه کاهش ایمنی سلولی است . از آنجایی که ایمنی طبیعی عفونت کاندیدایی ، به طور برجسته ایمنی سلولی تعدیل شده است .

استفاده از کورتیکواستروئید و سایر داروهای مشابه ، حساسیت به کاندیدیاز مهبل را افزایش می دهند . کسانی که شیمی درمانی می شوند و یا از کورتن ها استفاده می کنند, در مقایسه با افراد سالم لنفوسیت های T پایین تری دارند .

سایر عواملی که باعث تضعیف سیستم ایمنی می شوند مانند لوپوس اریتماتوز ، سرطان ،مریض ناتوان در بستر خوابیده ، پیوند کلیه یا سایر اعضا ، سابقه چند بار ترانسفوزیون خون ، شیمی درمانی ، مصرف آنتی هیستامین ها ، استفاده از مشروبات الکلی ، نیکوتین موجود در دخانیات ، کمبود آهن ، ویتامین B12 ، روی ، فولات ، نامنظم بودن دوره قاعدگی می توانند سبب عفونت کاندیدایی شوند.

نامنظم بودن دوره قاعدگی ، از دو جهت خطر ابتلا به عفونت کاندیدایی را افزایش می دهد . اول اینکه به علت تغییرات هورمونی شخص می تواند در معرض عفونت قرار بگیرد ، دوم اینکه عوارض و ناراحتی های همراه با قاعدگی از جمله خستگی ، درد کمر ، خونریزی های زیاد و کاهش مقاومت بدن در ابتلا به عفونت کاندیدا موثر خواهد بود .

عوامل رفتاری :
رفتارهای جنسی
روش های پیشگیری از باردای

رفتارهای جنسی :

میزان ابتلا به عفونت کاندیدایی مهبل با شروع فعالیت جنسی افزایش دارد ، همچنین بین عفونت کاندیدایی مهبل و تماس جنسی از طریق دهان ارتباط وجود دارد .

مقاربت های خشن ، تحریک جنسی در حین قاعدگی از علل مساعد کننده رشد قارچ می باشند . مقاربت خشن و آسیب مخاط مهبل و خراشیدگی این ناحیه باعث تغییر PH این ناحیه می شود و زمینه را برای رشد قارچ فراهم می سازد . پاسخ های آلرژیک به مایع منی و اسپرم نیز ممکن است در ایجاد واژینیت در زنانی که از نظر جنسی فعال هستند, مهم باشد . پروستاگلاندین مایع منی مرد ممکن است در برخی زوج ها مانع دفاع ایمنی شود . اغلب پروتئین های موجود در مایع منی یا اسپرم تولید آنتی بادی را در خانم تحریک کرده و او را مستعد آلرژی می کند و باعث پاسخ التهابی می شود .

در یک مطالعه کارآزمایی بالینی گزارش شد ، نزدیکی های مکرر ( ۷ بار یا بیشتر در هفته ) قوی ترین عامل خطر است .

روش های پیشگیری از بارداری :

شیوع عفونت کاندیدایی مهبل در بین استفاده کنندگان وسایل جلوگیری از بارداری داخل رحمی افزایش دارد که ممکن است به علت افزایش ترشحات ناشی از آلودگی جسم خارجی و افزایش کلونیزاسیون قارچی باشد .

شیوع عفونت کاندیدایی در بیماران تحت کنترل که از قرص های جلوگیری از بارداری استفاده نمی کردند , نسبت به بیمارانی که از قرص استفاده می کردند, کاهش داشته است . با میزان کم استروژن موجود در قرص های جلوگیری از بارداری خوراکی شیوع عفونت کاندیدایی مهبل افزایش ندارد . اگر چه در کتب زیادی افزایش تکرار عفونت قارچی بدون علامت و عفونت کاندیدایی مهبل و فرج در زنانی که قرص جلوگیری از بارداری مصرف می کنند . گزارش شده است ، اما نقش دقیق قرص های جلوگیری از بارداری در پیشگویی عفونت علامتدار مورد بحث است .

بیان شده است که قرص های ضدبارداری ، باعث تغییر سیستم ایمنی و افزایش پادتن ها و کاهش تجمع لنفوسیت ها در دهانه رحم می شود و به این ترتیب منجر به کاهش مقاومت نسبت به عفونت های کاندیدایی می گردد . درمان با استروژن نیز ممکن است در ابتلا زنان یائسه به عفونت راجعه کاندیدایی مهبل و فرج اثر داشته باشد .

دوش های مهبلی و عوامل بهداشتی :

اسپینلو و همکاران ( ۱۹۹۵) گزارش کردند که دوش مهبلی عامل خطری است برای ابتلا به عفونت کاندیدایی مهبل راجعه که به وسیله کاندیدا گلابرتا ایجاد شده است .

به نظر می رسد که افزایش رطوبت سطح خارجی دستگاه تناسلی ، پیشگویی کننده عفونت قارچی زنان باشد . ارگانیسم کاندیدا فقط وقتی به طور طبیعی قادر به نفوذ در پوست می باشد که پوست مرطوب باشد .

لباس زیر تنگ و نایلونی از عوامل دیگر هستند که باعث ابتلا و عود عفونت کاندیدایی مهبل و فرج می شوند .

عقیده بر این است که پوشیدن شلوارهای تنگ ، جریان هوا را در اطراف فرج شدیدا” محدود می کند بنابراین باعث ایجاد محیط گرم و مرطوب می شود که برای رشد کاندیدا ایده آل است .

پوشیدن یک لایه لباس زیر نایلونی،معادل پوشیدن سه لایه جداگانه لباس زیر نخی می باشد که این امر باعث محدود شدن تبخیر و رطوبت ناشی از فعالیت روزانه می شود. همچنین باعث سائیدگی شده و به این ترتیب باعث خارش،التهاب فرج و مهبل و یا ترشحات زیاد میشود.

ضد عفونی کردن لباس های زیر با مایکروویو در عرض ۵ دقیقه همه ارگانیسم ها را نابود می کند و از این طریق خطر عفونت را کاهش میدهد.

مطالعات نشان داده است که استفاده از پدهای بهداشتی در دوران قاعدگی ،میزان کشت مثبت را افزایش میدهد.نگهداری طولانی مدت تامپون در مهبل نیز ممکن است سبب پیدایش این عفونت شود.

کلر داخل استخرهای شنا ،مخاط مهبل را تحریک و باعث افزایش شدت علائم میشود. صابونهای معطر ، نرم کننده های کارخانه ای ، سفید کننده های شیمیایی و اسپری های خوشبو کننده بعلت داشتن مواد شیمیایی باعث تخریب اپی تلیوم و ایجاد عفونت کاندیدیایی می شوند ، همچنین سفید کننده ها ممکن است به باکتری های مفیدی که مانع رشد کاندیدا می شوند آسیب برسانند.

عوامل تغذیه ای:

از جمله این مواد میتوان به رژیم غذایی شکر و مصرف میوه جات اشاره کرد. میزان گلوکز ، آرابینوز و ریبوز موجود در ادرار افراد مبتلا به عفونت کاندیدیایی مهبل بیشتر از زنان سالم است . تغییر در رژیم غذایی مثل مصرف بیشتر مواد لبنیاتی و کاهش مصرف ساکارز منجر به کاهش قند ادرار و کاهش ابتلا به عفونت کاندیدیایی مهبل میشود. بنابراین بهتر است این بیماران از خوردن شیرینی جات ، نوشیدنی های شیرین و میوه های خشک شده پرهیز نمایند. خوردن ماست حداقل ۳ بار در هفته سطح مناسب لاکتوباسیل را نگه میدارد. خوردن ۸ انس ماست غیر شیرین حاوی لاکتوباسیل اسیدوفیلوس معادل ۱ لیوان در روز باعث کاهش عفونت کاندیدیایی مهبل میشود. همچنین بهتر است از خوردن غذاهایی که حاوی قارچ است مانند گوشت قرمز و قارچ خوراکی خودداری شود.

استرس:

استرس میتواند باعث افزایش سطح آدرنالین شود ، که میتواند بر روی هورمونهای جنسی اثر گذاشته و منجربه تغییرات دوره قاعدگی و افزایش خطر ابتلا به عفونت کاندیدیایی مهبل شود. همچنین بعلت افزایش ترشح کورتیزول در مواجهه با تنش ها و کاهش مقاومت سیستم ایمنی ، خطر ابتلا به عفونت کاندیدیایی در موارد اضطراب و استرس افزایش می یابد.

موارد دیگر :

حاملگی ، سن ، چاقی.

حاملگی :

بطور کلی در حاملگی با تغییر فلور مهبل ، در دسترس بودن گلیکوژن ، افزایش استرس مادر و کاهش ایمنی سلولی خطر رشد کاندیدا در مهبل افزایش می یابد.

به دنبال زایمان با برگشت اپی تلیوم مهبل و عدم حضور گلیکوژن ، رشد کاندیدا از بین میرود.

چاقی :

به علت تهویه کافی ، ابتلا به عفونت کاندیدای مهبل در این افراد افزایش دارد .

سن:

عفونت کاندیدایی در تمام سنین ایجاد میشود, اما اکثر آن در سنین باروری است.

عفونت مهبل در دختران قبل از منارک نادر است و در زنان یائسه از میزان آن کاسته میشود.

درمان های غیر دارویی کاندیدا :

شامل دوش یا شیاف مهبل اسیدوفیل ، دوش مهبلی سرکه ( ۱ تا ۳ قاشق غذاخوری سرکه در یک چهارم لیتر آب گرم ، روزانه یک بار برای مدت یک هفته )

دوش مهبلی صمغ گیاه آلاله ، شیاف مهبلی ویتامین A و E و ویتامین C خوراکی ، روغن درخت چای ، گیاه آلورا ، میخک ، دارچین ، اسانس های پونه ، نعناع ، رزماری و سیر است .

سیر : سیر یکی ار درمانهای طبیعی جهت مبارزه با عفونت کاندیدایی است .

خاصیت ضد قارچی ، ضد انگلی و ضد ویروس عصاره تازه سیر در آزمایشگاه به اثبات رسیده است .

عوارض جانبی سیر :

مصرف طولانی و به مقدار زیاد سیر ، عوارض جانبی زیر را ایجاد می کند که شامل : اسهال ، نفخ ، برافروختگی چهره ، سردرد ، پوست داغ ,افزایش میل جنسی ، بی خوابی ، سوء هاضمه ، تند تند شدن ضربان قبل ، تاول های پوستی و تحریک پوستی در استعمال خارجی می باشد .

موارد منع مصرف سیر : مصرف طولانی برای افراد دیابتی ، کم آبی ، کاهش قند خون ، جراحی قریب الوقوع ، بی خوابی ، پیوند اعضاء ، بیماری مزمن پوست ( پمفلیگوس ) مصرف داروهای رقیق کننده خون ، بیماری اختلالات انعقادی ، کاهش فشار خون توصیه نمی شود . تجویز سیر در دوران حاملگی و شیردهی توصیه نمی شود .

اشکال دارویی و درمانی سیر :

سیر در طب سنتی به اشکال گوناگون جهت درمان عفونت قارچی مصرف می شود که شامل کمپرس داغ برای ناراحتی های قارچی ، حمام سیر برای درمان بواسیر ، عفونت های مهبلی و سایر بیماری های پوستی ناحیه تناسلی ، دوش مهبلی عصاره سیر برای شستشوی موضعی شیاف مقعدی یا مهبل سیر می باشد .

مصرف کپسول های سیر به صورت روزانه و یا جایگزین کردن حبه سیر پوست کنده در داخل مهبل هر ۱۲ ساعت برای مدت ۵-۳ روز توصیه شده است. همچنین می توان از عصاره سیر به صورت دوش مهبلی استفاده کرد . خوردن ۲-۱ حبه سیر خام در روز و یا استفاده از مکمل های سیر معادل ۵۰۰۰-۴۰۰۰ میکرو گرم آلیسین جهت درمان عفونت کاندیدایی مهبل توصیه شده است. امروزه سیر در بازار دارویی به شکل کپسول قرص و قطره وجود دارد .

نتایج حاصل از تحقیق در مورد مقایسه اثر دوش مهبل عصاره سیر و کرم مهبلی کلوتریمازول در درمان زنان مبتلا به عفونت کاندیدایی مهبل نشان داد که درصد موفقیت درمانی دوش مهبلی عصاره سیر نسبت به کرم مهبلی کلوتریمازول کمتراست . اما در دو گروه دوش مهبلی عصاره سیر و کرم مهبلی کلوتریمازول از نظر پاسخ درمان براساس بالینی تفاوت معنی دار نداشتند .

منبع: پایان نامه خانم نادیا جهانگیری دانشجوی ارشد مامایی ،با راهنمایی خانم معصومه کردی

با عنوان تاثیر عصاره سیر بر کاندیدیاز مهبل