نتیجه بررسی محققان نشان میدهد که کف اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه انباشته از زباله است. زبالهها حتی زندگی موجودات زنده در اعماق آبها را با مشکل مواجه کرده است. پلاستیک بخش عمده زبالههای انباشته در اقیانوسهاست.
اعماق دریاهای اروپا را زبالههای پلاستیکی و آشغالهای دیگر فرا گرفته است. در جریان یک تحقیق علمی گسترده برای بررسی میزان تراکم زباله در بستر آبهای آزاد قاره اروپا، پژوهشگران در تمامی نقاط مورد بررسی میراثی به جای مانده از انسانها پیدا کردند: زباله.
این گروه به سرپرستی کریستوفر فم از دانشگاه آزورن در کشور پرتغال، نتایج تحقیق خود را در ژورنال علمی “PLOS ONE” منتشر کردهاند.
دانشمندان برای این پژوهش که نخستین پژوهش گسترده در نوع خود در قاره اروپا به شمار میرود، نزدیک به ۶۰۰ عکس و تصویر ویدئویی ضبط شده را مورد بررسی قرار دادند.
افزون بر آن، آنها در ۳۲ نقطه مختلف در دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس با انداختن تورهای ماهیگیری درون آب و کشیدن آنها توسط شناورها (روش ترال) نمونهبرداری کردهاند.
نتیجه این مطالعه نشان داده که در تمامی نقاط، صرفنظر از عمق آب، زباله وجود داشته است؛ از سطح آب مناطق ساحلی گرفته تا عمق چند هزار متری دریا.
بالاترین میزان تراکم زباله در منطقه “لیسبون کنیون” در سواحل پرتغال بوده است. به گفته دانشمندان این امر میتواند به این دلیل باشد که مناطق خندقیای نظیر لیسبون کنیون، اغلب باعث اتصال آبهای کمعمق ساحلی با قسمتهای عمیق هستند.
از همین رو زبالههای هدایت شده از سوی ساحل، به این مناطق خندقی راه یافته و سپس به نقاط دورافتاده عمیق دریا میرسند.
پلاستیک، عمده زباله انباشته شده در اقیانوس
۴۱ درصد زبالههای یافته شده در اعماق آبها را، آنگونه که این مطالعه علمی نشان داده، زبالههای پلاستیکی و بیش از همه بطری و کیسهپلاستیکی تشکیل میدادهاند. یک سوم دیگر این زبالهها مربوط به زبالههای حاصل از ماهیگیری نظیر تور و طناب بودهاند.
کریستوفر فم و همکارانش البته زبالههایی از جنس شیشه، فلز، چوب، کاغذ یا سرامیک نیز پیدا کردهاند. در این میان شمار زیادی اشیاء نیز از کف اقیانوس کشف شده که قابل شناسایی نبودهاند.
ملانی برگمان، یکی از دانشمندان شرکتکننده در این تحقیق، گفته است: «ما شگفتزده شدیم از اینکه مشاهده کردیم، زبالههایمان تا این اندازه به دریاها راه پیدا کرده است.»
کریستوفر فم، سرپرست این تیم تحقیقاتی، حجم بالای زبالههای انباشته در کف دریا را “یک معضل جدی جهانی” خوانده است.
کری هاول از دانشگاه ایالتی پلیموت در گزارشی که از نتایج این تحقیق منتشر شده، مینویسد: «بخش بزرگی از اعماق اقیانوس هنوز برای انسان ناشناخته است و ما برای نخستین بار بسیاری از این مکانها را دیدیم. واقعا از مشاهده اینکه زبالههای بشر پیش از آنکه خودش پایش به این نقاط برسد، به آنجا رسیده، شوکهکننده بود.»
بر اساس گزارشی از سازمان ملل، سالانه بیش از ۶ میلیون تن زباله به دریا ریخته میشود
نگرانی دانشمندان از ریزپلاستیکها
بر اساس یک گزارش سازمان ملل، سالانه بیش از ۶ میلیون تن زباله به دریا ریخته میشود. تخمین زده میشود که اکنون ۱۴۲ میلیون تن زباله در اقیانوسها انباشته شده باشد.
انباشتگی زباله در اقیانوسها از جنبههای گوناگون تأثیری مخرب بر محیط زیست دارد. اگر این زبالهها از سوی موجودات دریایی، لاکپشتها و پرندگان به عنوان غذا مصرف شود، موجب مرگ آنان میشود. در شمار زیادی از موارد نیز این موجودات زنده درون این زبالهها گیر میافتند، که این امر نیز مرگ آنان را در پی دارد.
مواد پلاستیکی بسیار بادوام هستند و تجزیه آنها اغلب صدها سال طول میکشد.
پژوهشگران اما در این میان بیش از همه نگران ریزپلاستیکها (در اصطلاح مایکروپلاستیک) هستند که عواقب خطرناک زیستمحیطی به همراه دارند. این ذرات سمی حامل آلایندههای خطرناکی هستند که میتوانند وارد چرخه غذایی موجودات دریایی شوند.
تحقیقات نشان دادهاند که مایکروپلاستیکها سرطانزا هستند و میتوانند تأثیرات منفی روی هورمونها داشته باشند.